پیمایش :
اگر چند نقطه روی زمین بگونه‌ای انتخاب شوند که متوالیاً تشکیل خط شکسته‌ای را بدهند، اندازه گیری طولها و زوایای این خط راپیمایش می‌گویند.
مقصود از پیمایش تعیین موقعیت مسطحاتی مجموعه ای از نقاط یا ایستگاههای متوالی است که با اندازه گیری های طولی و زاویه ای پی در پی ، مختصات آنها تعیین می شود ودر مجموع یک شبکه از نقاط کانوای مسطحاتی را تشکیل می دهند.
پیمایش به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:
– پیمایش ژئودزی
– پیمایش نقشه برداری
در عملیات نقشه برداری از دو نوع پیمایش استفاده می شود پیمایش باز و پیمایش بسته .
الف) پیمایش باز یا زنجیره ای :
پیمایش باز به پیمایشی اطلاق می شود که خطای بست طولی و یا خطای بست زاویه ای و یا هر دو در آن قابل کنترل نباشد. نقاط شروع و پایان این نوع پیمایش دو نقطه مجزا از هم است . برای کنترل صحت عملیات و دست یابی به میزان خطای مجازمیتوان عملیات را بیکی از دو صورت زیر کنترل نمود:
۱- پیمایش را از نقطه‌ای که مختصات آن از قبل معلوم بوده شروع وبه نقطه دیگری که مختصات آن نیز، در همان دستگاه مختصات معلوم است ختم می نمایند.شکل زیر:
۲- آزیموت جغرا فیایی امتداد شروع(AB)وآزیموت جغرافیایی امتداد پایان پیمایش(MN)را مستقیماًاندازه گیری میکنیم.یکبار نیز آزیموت امتداد (NMرا باتوجه به زوایای خوانده شده در حین پیمایش، محاسبه کرده ونتیجه را با آزیموت اندازه گیری شده مقایسه مینماییم.شکل زیر:
ب) پیمایش بسته یا چند ضلعی:
پیمایش بسته به پیمایشی گفته می شود که هم خطای بست طولی هم و خطای بست زاویه ای در آن قابل کنترل باشد.
نقاط آغاز و پایان این نوع پیمایش بر هم منطبق هستند . نقاط کنترل آغاز و پایان پیمایش باید تا حد امکان به شبکه ای که از نظر درجه بندی حداقل یک رده بالاتر است متصل باشد .
اگر دسترسی به نقاط مزبور میسر نباشد می توان با انتخاب مختصات قراردادی (محلی) برای نقطه شروع پیمایش ، موقعیت سایر نقاط را تعیین کرد.
به این نوع پیمایشها پلیگون یا کثیرالاضلاع بندی نیز می‌گویند و برای کنترل عملیات با توجه به خطای مجاز بایستی مجموع زوایای داخلی در این حالت برابر(۲n-۴)در۹۰ و همچنین مختصات بدست آمده از محاسبات برای نقطه شروع، برابر مختصات اولیه این نقطه باشد.
همچنین پیمایشها را به لحاظ شکل پیمایش می توان به دو دسته تقسیم کرد:
• پیمایش حلقوی: به پیمایشی گفته می شود که ابتدا و انتهای آن برهم منطبق باشد.
• پیمایش خطی: پیمایش خطی به پیمایشی گفته می شود که ابتدا و انتهای آن بر هم منطبق نباشد.
این دو نوع تقسیم بندی پیمایش با هم قابل تلفیق بوده و در نتیجه چهار نوع پیمایش وجود خواهد داشت:
۱- پیمایش باز حلقوی
۲- پیمایش باز خطی
۳- پیمایش بسته حلقوی
۴- پیمایش بسته خطی
پیمایش حلقوی بسته و باز
یک پیمایش حلقوی زمانی بسته است که تمام طولها و زوایای آن مشاهده شده باشند و یکی از ایستگاههای آن دارای مختصات معلوم باشد و نیز آزیموت یکی از امتدادهای آن (یا زاویۀ بین یک امتداد آن با امتدادی که آزیموت آن معلوم است مشاهده شده باشد) معلوم باشد.
اگر حداقل یکی از طولها و یا حداقل یکی از زوایای این پیمایش مشاهده نشده باشند این پیمایش حلقوی باز محسوب خواهد شد.
پیمایش خطی بسته و باز
پیمایش خطی زمانی بسته است که تمام طولها و زوایای بین اضلاع آن مشاهده شده باشند و در ابتدا و انتهای پیمایش یک نقطه با مختصات معلوم وجود داشته باشد و همچنین آزیموت یک امتداد در ابتدا (یا زاویۀ بین امتداد اول پیمایش با امتدادی که آزیموت آن معلوم است مشاهده شده باشد) و آزیموت یک امتداد در انتهای پیمایش (یا زاویۀ بین امتداد آخر پیمایش با امتدادی که آزیموت آن معلوم است مشاهده شده باشد) معلوم باشند. در صورتی که یک طول یا یک زاویه از پیمایش خطی مشاهده نشود و یا نقطۀ آخر پیمایش، مختصات معلوم نداشته باشد و یا آزیموت آخرین امتداد پیمایش معلوم نباشند پیمایش خطی باز محسوب می شود.
از پیمایش باز در مواقعی که دقتهای نسبی کمتر از ۱:۵۰۰۰ مد نظر باشد و یا نتوان پیمایش بسته ایجاد کرد (به عنوان مثال در داخلمعادنی که تنها یک ورودی داشته باشند) استفاده می شود. در غیر اینصورت بایستی همیشه از پیمایشهای بسته خطی یا حلقوی استفاده شود.
شرایط وچگونگی انجام پیمایش
۱-شناسایی منطقه
۲-انتخاب رئوس پیمایش
شرایط انتخاب رئوس پیمایش
· در محلی سخت محکم و تاحدودی مسطح باشد.
· از هر نقطه، دونقطه قبلی وبعدی قابل رویت باشد.
· حتی الامکان طول اضلاع پیمایش، تقریباًیک اندازه باشد.
· متر کشی بین نقاط به راحتی انجام پذیر باشد.
· تثبیت نقاط به وسیله بتن ریزی و یاصور دیگر انجام گیرد.
۳-اندازه گیری زوایا
· چنانچه فواصل پیمایش زیاد باشد، برای اندازه گیری زوایا از وسایل دقیق تری استفاده می‌شود.
۴-اندازه گیری طولها
· این عمل باید با دقت زیاد انجام پذیرد.
۵-اندازه گیری آزیموت یک امتداد
· در پیمایش آزیموت جغرا فیایی ویا مغناطیسی یک امتداد می بایستی اندازه گیری شود.
۶-انتقال نقاط پیمایش بر روی نقشه.
· این کار به یکی از دو صورت زیر انجام می‌گیرد:
روش ترسیمی -روش محاسبه ای
چگونگی آزیموت در پیمایش
این امتداد را معمولاًامتداد شروع انتخاب می‌کنند.در پیمایشهای بلند، اگر آزیموت حقیقی اندازه گیری شده باشد، برای کنترل عملیات بهتر است پس از چند امتداد، آزیموت یک امتداددیگر نیز اندازه گیری شود.
آدرس ایمیل پشتیبانی : newmap@yahoo.com
پسورد تمام فایل ها در وب سایت : www.newmap.ir
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) : بدانید کسی که نمی داند نباید از آموختن شرم کند که قیمت هرکس بقدر معلومات اوست.
امام علی (ع) : برای هر چیزی زکاتی است و زکات علم نشر آن می باشد.
